جان ج . واتکینس Ph.D .
دانشگاه مونتانا
دکتر رضا جمالیان
[ این تمرینها این قابلیت را دارند که هم می توانند در کلاس درس موردِ استفاده قرار بگیرند و هم خارج از فضای کلاس و شرایط آکادمیک ، در یک کارگاه آموزشی در یک گروه کوچک به کار گرفته شوند . مؤلف کتاب . ]
شکل یا نوع A: [ واریاسیون A ]
1 ـ با هر ترکیبی از روشهای القای خلسه ی هیپنوتیزمی و روشهای عمیقتر کردن خلسه ، سوژه را هیپنوز کنید .
2 ـ در شرایط خلسه ، رفتارهای هیپنوتیزمی زیر را ایجاد کنید :
a . انقباضِ عضلانی یا کاتالپسی و بیحسی . مورد اخیر را با سوزن زدن امتحان کنید [ البته سوزن استریل ]
b . یک حرکت اجباری ، مانند تکان دادن دست را به وجود آورید .
c . چشمهای او را باز کنید ، ولی وی همچنان در شرایط خلسه باقی بماند . سپس با تلقین ترتیبی بدهید که سوژه با یک علامت یا یک سیگنال به طرف پنجره برود ، به بیرون نگاه کند ، بعد برگردد و به جای خودش قرار بگیرد ـ یا یک تمرینی شبیه به این .
d . سوژه را برای هیپنوتیزم شدنِ مجدد شرطی یا آماده کنید . ( مثلاً : با کوبیدنِ ته مداد یا خودکار به میز ، قرار دادنِ دست بر روی شانۀ او یا چیزهای مشابه . )
3 ـ از طریق تلقینات بعد از هیپنوتیزمی ، رفتارهای تلقینی زیر را در او به وجود بیاورید :
a . دوباره هیپنوتیزم شدن با یک علامت
b . انجماد عضلانی و بیحسی ایجاد شده را از طریق تلقینات بعد از هیپنوتیزمی برای بعد نگهداری کنید . وجود بیحسی را امتحان کنید . پس از آن ، این بیحسی را از بین ببرید .
c . با تلقین بعد از هیپنوتیزمی ، یک حرکت اجباری [ مانند مالیدن دستها به یکدیگر ، باز یا بسته کردن یک کتاب یا جزوه ] را به وجود بیاورید . پس از مشاهدۀ نتایج ، آنرا از بین ببرید .
d . آثار تمام ، تلقینات پیشین را از بین ببرید و ترتیبی بدهید که سوژه فارغ از اضطراب و در یک حالت خوبی قرار داشته باشد .
سوژه را کاملاً هشیار و کاملاً خارج از شرایط هیپنوتیزمی ترک کنید .
شکل یـا نـوع B
1 ـ سوژه را با هر روشی که دوست دارید هیپنوتیزم کنید و با هر روش دلخواه خلسه او را عمیق تر کنید .
2 ـ در شرایط خلسه ، رفتارهای زیر را با تلقین در او به وجود آورید :
a . ایجاد بی دردی در انگشت نشانه . با فرو کردن سوزن [ استریل ] ، شرایط را امتحان کنید .
b . عدم توانائی برای برخاستن از تخت یا صندلی .
c . چشمهای سوژه را در شرایطی باز کنید که او همچنان در شرایط خلسه باقی مانده باشد . 1 او را به صورتی آماده کنید که او با دریافت یک سیگنال ، دستهایش را به صورت اجباری و بدون اراده به یکدیگر بمالد .
d . او را به شکلی آماده کنید که [ با تلقینات بعد از هیپنوتیزمی ] پس از خارج شدن از خلسه ، دوباره به خلسه وارد شود ( مثلاً پس از اینکه شما چانه ی خودتان را لمس کردید و یا دست سوژه را پس از بلند کردن رها کردید و یا موارد مشابه . )
3 ـ از طریق تلقینات بعد از هیپنوتیزمی ، رفتارهای زیر را در وی به وجود آورید :
a . از طریق یک سیگنال یا علامت به حالت خلسه برود .
b . در انگشت اشارۀ یک دست او بیحسی به وجود بیاورید . این وضعیت را تست کنید . با مالیدن این انگشت [ درشرایط خلسه ] به نقطه ای در قسمت یا نیمۀ دیگر بدن ، این بیحسی را به آنجا منتقل سازید . بیحسی ایجاد شده از طریق انتقال را آزمایش کنید
c . یک حـرکتِ اجباری را از طـریق تلــقینات بعد از هــیپنوتــیزمــی به وجــود بیــاورید و یا از انـجام یک حـرکت عـــادی [ مثل برخاستن از صندلی ] جلوگیری کنید . این وضعیت را به کمک تلقین پس از هیپنوتیزمی ادامه دهید ـ سپس آنرا از بین ببرید .
d . آثار تمام تلقینات قبلی را از بین ببرید و بیمار را رها از اضطراب و در یک احساس خوب قرار دهید . زمانی سوژه را ترک کنید که او کاملاً هشیار و خارج از شرایط هیپنوتیزمی بوده باشد .
شکل یـــا نـــوع C
1 ـ سوژه را با هر ترکیبی از روشهای القای خلسه و عمیقتر شدن که انتخاب کرده اید ، آماده کنید .
2 ـ در شرایط خلسۀ هیپنوتیزمی ، پدیده های زیر را ایجاد کنید .
a . یک حالت خارش را در نقطه ای از بدنِ او ایجاد کنید . بعد با یک « لوسیون » آرامش بخش ، این خارش را از بین ببرید .
b . یک حرکت اجباری را در سوژه به وجود بیاورید ( مانند با نوک انگشت ضربه زدن به میز و یا با نوک پا ضربه زدن به زمین ).
c . در شرایط استقرار سوژه در خلسه ی عمیق ، دستور بدهید تا چشمانش را بازکند و با دریافت سیگنال ، برخی از اعــمال را [ به شکل اجباری ] انجام دهد . ( مانند رفتن به سمت در ، باز کردن و یا بسته کردن آن ، سپس برگشتن و نشستن بر روی صندلی ـ و یا کارهای مشابه .
d . شرطی کردن او برای هیپنوتیزم شدنِ دوباره ( مثلاً از طریق کوبیدن مداد بر روی میز ، لمس نقطه ای از بدن او مانند شان یا دستِ وی و کارهای دیگر . ) .
3 ـ از طریق تلقینات بعد از هیپنوتیزمی ، رفتارها یا حرکات زیر را به وجود آورید :
a . با دریافت یک علامت یا سیگنالِ دوباره هیپنوتیزم شدن .
b . ایجاد خارش و استمرار آن حتی پس از پایانِ خلسه به کمک تلقینات بعد از هیپنوتیزمی .
سپس از بین بردن خارش به کمک مالیدن یک لوسیون آرامش بخش [ خیالی ]
c . ایجاد یک حرکت یا ژست به صورت اجباری ( مثل مثالهای بالا ) و استمرار دادن آن [ از طریق تلقینات بعد از هیپنوتیزمی ]. سپس از بین بردن آن .
d . از بین بردنِ آثار تمام علائمی که قبلاً در تمام تمرینهای هیپنوتیزمی و در این جلسه و امروز به وجود آمده بودند و سوژه را در یک شرایط راحت ، بدون اضطراب و با یک احساس خوب رها کنید . سوژه را کاملاً هشیار و کاملاً خــارج از شرایط هــیپنوتیزمی دهید .
* * *
مطالب فوق ، از کتابِ دستی یا جیبی واتکینس جهتِ مدرسین برای تمرینِ هیپنوتیزم بالینی با مشخصات زیر و با اجازه ی ناشر برداشت شده است:
WATKINS , J . G . INSTRUCTOR ’S MANUAL FOR THE PRACTICE OF CLINICAL HYPNOSIS .
NEW YORK IRVINGTON .