نگارش : دکتر رضا جمالیان

روش وولبرگ درکاربرد تکنیک پرواز دست

دکتر لوئیس وولبرگ (1905-1988)

وولبرگ ، اریکسون و سایر روانپزشکان نامداری که در کار خود از هیپنو آنالیز ( روانکاوی به کمک هیپنوتیزم ) استفاده می کردند ، روشهایی از القای هیپنوتیزم را که در آنها از تکنیک پرواز دست استفاده شده ، بر دیگر متدها ترجیح می دادند . منطق و استدلال این بزرگان ، بسیار جالب و قابل قبول بود . سوژه های هیپنوتیزمی و یا بیماران ، در برخورد با این تکنیکها احساس می کنند با پدیده هایی روبرو هستند که از درون و تمایلات خودشان سرچشمه می گیرد و اراده یا فرمان هیپنوتیزور دراین میان نقش بارزی ندارد .

وولبرگ همیشه در مطب شخصی خود از این تکنیک برای انجام کارهای رواندرمانی ، بهره می برد . برای انجام این تکنیک ، از سوژه خواسته می شود بر روی صندلی راحتی قرار بگیرد و خیلی آرام دستهایش را بر روی رانهایش ـ کمی عقبتر از مفصل زانو ـ قرار دهد . به سوژه گفته می شود که با اشتیاق و حالت انتظار به دستهای خود نگاه کند و دراین شرایط کاملاً هوشیار و آگاه باشد تا ببیند که « به طور طبیعی » چه اتفاقاتی می افتد ؟ تا ملتفت شود که این وقایع جالب در چه زمانی اتفاق می افتد . 

به محض آنکه کوچکترین آثاری ظاهر گردید ، هیپنوتیزور بر روی این نکته تأکید کرده و با بزرگ کردن مسأله به این نتیجه گیری می رسد که این شواهد نمایانگر این واقعیت هستند که روال کار ، طبیعی و با پیشرفتی خوب است . بیمار با دقت و اشتیاق فراوان به دستهای خود خیره می شود . پزشک نیز نگاه خود را متوجه بیمار و دستهای او می کند . هر دوی آنها شدیداً علاقه مند هستند که اولین حرکاتی که ظاهر می شوند را مشاهده کنند . دراین میان نقش هیپنوتیزور به صورت هوشمندانه ای نادیده انگاشته می شود . به این ترتیب این عقیده و انتظار دنبال می شود که به زودی دست راست سوژه به آرامی از روی ران او به پرواز در آمده و آهسته آهسته به طرف بالا حرکت می کند تا بالاخره به سطح شانه هایش برسد . درتمام این مدت چشمان بیمار مشتاقانه و منتظرانه بر روی دستهایش متمرکز شده اند .

تا این لحظه دربارۀ به خواب رفتن سوژه ، هیچ تلقینی به او ارائه نشده است ، ولی پس از آنکه دست به اندازۀ کافی از روی پاها بلند شد و به سطح شانه ها رسید ، هیپنوتیزور به سوژه تلقین می کند که به تدریج دست او خم شده و به طرف صورتش متمایل خواهد شد . پس از آن ، پزشک روی این نکته شروع به تلقین می کند که به محض اینکه دست سوژه به صورتش برخورد کرد ، او فوراً به یک خواب هیپنوتیزمی فرو می رود .

اگر این متد به صورتی که بیان گردید به خوبی اجراء شود ، محال است که با شکست مواجه شود .

تصویر بالا نمایانگر این واقعیت است که کار به خوبی پیشرفت می کند.

عکس بالا لحظه ای را نشان می دهد که سوژه به خواب می رود. این روش برای کارهای نمایشی مناسب نیست ولی یک روش فوق العاده عالی برای کارهای بالینی است.